-
1 lassus
lassus, a, um, adj. [etym. dub.; acc. to Bopp, Gloss. 112, 6, for glassus from glasnus; kindred to Sanscr. glasnu, fessus, defessus, lassus; but more prob. collat. form of laxus; cf. langueo], faint, languid, weary, tired, exhausted (syn.: fessus, fatigatus, defatigatus; mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic. or Cæs.).I.Lit.:(β).lassus de via,
Plaut. Ps. 2, 2, 66:opere faciundo,
id. As. 5, 2, 23:lassus jam sum durando miser,
id. Truc. 2, 3, 6; cf.:Romani itinere atque opere castrorum et proelio fessi lassique erant,
Sall. J. 53:recto itinere lassi,
Quint. 2, 3, 9: assiduo gaudio, Plin. 37, 1, 1, § 3:ab equo indomito,
Hor. S. 2, 2, 10:lasso mihi subvenire,
Plin. Ep. 9, 36, 5:alieno aratro,
Juv. 8, 246:marris ac vomere,
id. 15, 167.—Prov.:a lasso rixam quaeri (because tired persons are easily vexed),
Sen. Ira, 3, 9, 5.—With gen.:(γ).lassus maris et viarum Militiaeque,
Hor. C. 2, 6, 7; cf.:ita me amor lassum animi ludificat,
Plaut. Cist. 2, 1, 8.—With acc.:(δ).lassus pondus,
Sen. Herc. Oet. 1599. —With inf.:II.nec fueris nomen lassa vocare meum,
Prop. 2, 13, 28 (3, 5, 12); 2, 15 (3, 7), 46; 2, 33 (3, 31), 26.—Transf., of things:fructious assiduis lassa humus,
exhausted, Ov. P. 1, 4, 14; cf.:lassa et effeta natura,
Plin. Ep. 6, 21, 2:aurae spatio ipso,
id. ib. 5, 6, 14:stomachus,
Hor. S. 2, 8, 8:verba onerantia lassas aures,
id. ib. 1, 10, 10:collum,
drooping, Verg. A. 9, 436:lasso collo jumenta,
Juv. 14, 146:undae,
i. e. become calm again, Luc. 2, 618:mons,
gently sloping, Stat. Th. 1, 330:si res lassa labat, Itidem amici collabascunt,
Plaut. Stich. 4, 1, 16.— Comp., sup., and adv. seem not to occur. -
2 lassus
-
3 lassus
lassus, a, um ( aus *lad-tos zu Ϝlad-, nachlassen; vgl. griech. ληδειν, träge sein), laß, matt, müde, körperlich od. geistig abgespannt, a) v. leb. Wesen: viator, Catull.: miles, Iustin.: bos, Eccl.: animus, Ter. – lassus opere faciundo, Plaut.: itinere atque opere castrorum et proelio fessi lassique erant, Sall.: lacrimis, Lucr.: gaudio, Plin.: ab equo domito, Hor.: ab hoste, Ov.: de via, Plaut. u. Ambros.: m. Genet., animi, Plaut. cist. 214: maris et viarum, Hor. carm. 2, 6, 7: m. Acc., lassus pondus, Sen. Herc. Oet. 1599 (1603) zw. (Peiper pressus): m. Infin., nec fueris nomen lassa vocare meum, Prop. 2, 13, 28: u. so Prop. 2, 15, 46; 2, 33, 26. – Sprichw., a lasso rixa quaeritur (weil der Müde leicht zu reizen ist), Sen. de ira 3, 9, 5 (3, 10, 1). – b) übtr., v. lebl. Subjj.: humus lassa fructibus assiduis, erschlafft, Ov.; vgl. lassa et effeta natura, Plin. ep.: lassa cervix, Sen.: lasso papavera collo, Verg.: undae, wieder ruhig gewordene, Lucan.: mons, sich sanft abdachender, Stat.: res (Plur.), schwache, Ov.
-
4 lassus
lassus, a, um ( aus *lad-tos zu lad-, nachlassen; vgl. griech. ληδειν, träge sein), laß, matt, müde, körperlich od. geistig abgespannt, a) v. leb. Wesen: viator, Catull.: miles, Iustin.: bos, Eccl.: animus, Ter. – lassus opere faciundo, Plaut.: itinere atque opere castrorum et proelio fessi lassique erant, Sall.: lacrimis, Lucr.: gaudio, Plin.: ab equo domito, Hor.: ab hoste, Ov.: de via, Plaut. u. Ambros.: m. Genet., animi, Plaut. cist. 214: maris et viarum, Hor. carm. 2, 6, 7: m. Acc., lassus pondus, Sen. Herc. Oet. 1599 (1603) zw. (Peiper pressus): m. Infin., nec fueris nomen lassa vocare meum, Prop. 2, 13, 28: u. so Prop. 2, 15, 46; 2, 33, 26. – Sprichw., a lasso rixa quaeritur (weil der Müde leicht zu reizen ist), Sen. de ira 3, 9, 5 (3, 10, 1). – b) übtr., v. lebl. Subjj.: humus lassa fructibus assiduis, erschlafft, Ov.; vgl. lassa et effeta natura, Plin. ep.: lassa cervix, Sen.: lasso papavera collo, Verg.: undae, wieder ruhig gewordene, Lucan.: mons, sich sanft abdachender, Stat.: res (Plur.), schwache, Ov. -
5 lassus
a, um1) усталый, утомлённый, изнурённый (viator Ctl; miles Just; l. maris et viarum militiaeque H); истощённый ( humus O)2) успокоившийся, улёгшийся ( undae Lcn)4) поникший, опущенный ( collum V)lassae res Pl etc. — пошатнувшиеся дела -
6 Утомлённый
- lassus (viator; miles; lassus maris et viarum militiaeque); fatigatus; fessus; defessus (cultu agrorum arator); -
7 via
via, ae, f. (altlat. vea, verw. mit eo, ire), der Weg, I) eig.: A) der Raum, auf dem man geht, fährt usw., a) der Weg, die Straße, Fahrstraße, militaris, Heerstraße, Hauptstraße, Cic.: via Appia, Flaminia, s. Appius, Flaminius: via Ostiensis, s. Ōstiēnsis unter Ostia. – via triumphalis, s. triumphālis. – via silici strata, Inscr.: vias sternere silice in urbe, glareā extra urbem substruere marginareque, Liv.: in viam se dare, Cic.: viae se committere, Cic.: ex via excedere, Caes.: so auch de via decedere, Suet.: declinare de via ad dexteram, Cic.: viā ire, auf der Straße = auf geradem Wege gehen, -bleiben, Liv.: dare alci viam, Raum geben, Platz machen, Liv.; aber dare alci viam per fundum, einen Weg erlauben, Cic.: viam facere od. pandere od. aperire, Liv. u.a.: viam inire od. ingredi, Cic., od. insistere, Ter.: signat viam, den Weg, die Bahn (die der Pfeil durchlaufen soll), Verg.: viam reperire non posse, keinen Weg (ins Meer), v. einem Flusse, Verg. – inde in collem aperta undique et conspecta ferebat via, Liv.: via in Persidem ferens, Curt. – Sprichw., qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. fr. scen. 321: de via in semitam degredi, Plaut. Cas. 675: totā viā errare, gänzlich irren, Ter. eun. 245. – b) der Weg, die Straße = die Gasse, in der Stadt, transversa, Cic.: sacra, s. sacer. – im Lager, Caes. b.G. 5, 49, 7. – c) derGang, α) im Theater, Mart. 5, 14, 8. Tert. de spect. 3. – β) der Gang od. Kanal im Körper, v. der Speiseröhre, Cic.: v. der Luftröhre, Ov. – γ) die Ritze, Spalte, durch die etwas dringt, Verg. georg. 2, 79. – δ) der Streifen an einem Kleide, Tibull. 2, 3, 54. – B) abstr., der Weg = Gang, die Reise, der Marsch, nocturna, der Nachtmarsch, Liv.: inter vias, unterwegs, Komik. u. Corp. inscr. Lat. 3, 2726, I (aber inter viam bloß schlechte Konjektur Cic. ad Att. 4, 3, 5): in via, Ter.: de via languere, von der Reise, Cic.: viam facere, gehen, reisen, Plaut. u. Ov.: rectā viā, geradeswegs, Ter.: dah. rectā, viā, narrare, gerade heraussagen, Ter.: primā viā, beim Beginn des W. = gleich vom Anfang an, Plaut. mil. 253: unam tibi viam et perpetuam esse vellent, wünschten, daß du nie wiederkämest, Cic. – verb., mare et (atque) viae, viae ac mare, See- u. Landreisen, lassus maris et viarum, Hor. carm. 2, 6, 7: odio maris atque viarum, Hor. ep. 1, 11, 6: taedio viarum ac maris, Tac. ann. 2, 14. – II) bildl.: A) im allg.: vitae via, haec vitae via, Cic. Flacc. 105; de lege agr. 1, 27; Sest. 140 u.a. Hor. ep. 1, 17, 16. Sen. de brev. vit. 9, 5. Lact. epit. 67, 12: via vivendi, Cic. de off. 1, 118: rectam vitae viam sequi, ibid.: via ad gloriam, Cic. de off. 2, 12, 43. – de via (vom geraden Wege der Tugend) decedere, Cic.: redire in viam, Ter., in veram viam, Plaut.: viam aperire potentiae, luxuriae, Eingang verschaffen, Vell.: utor viā, ich gehe die Mittelstraße, Cic. – B) insbes.: 1) der Weg = die Gelegenheit, zu etw. zu gelangen, das Mittel, Mittel und Wege, optimarum artium vias tradere, Cic.: habeo certam viam, Cic.: viam fraudis inire, Liv. – 2) der Weg, Gang = die Methode, Regel, Verfahrungsweise, die Art und Weise, via curandi, medendi, Cels.: patrum, Ter.: aliā aggrediemur viā, Ter.: per omnes vias leti, Liv.: utraque (lex) suā viā it, geht seinen eigenen Gang, Sen. – dah. viā, methodisch, regelmäßig, in gehöriger Ordnung, dicere, Cic.: progredi, Cic.: verb. ratione et viā, Cic.: viā quādam et ratione, Cic. – / Alte Genetivformen: vias, Enn. ann. 441: viai, Enn. ann. 203*. Lucr. 1, 406 u.a.: Dat. Plur. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 206. lin. 50. 56. 69: Abl. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 200, 26: vies, Corp. inscr. Lat. 4, 1410. – vulg. Nbf. veha nach Varro r.r. 1, 2, 14.
-
8 via
via, ae, f. (altlat. vea, verw. mit eo, ire), der Weg, I) eig.: A) der Raum, auf dem man geht, fährt usw., a) der Weg, die Straße, Fahrstraße, militaris, Heerstraße, Hauptstraße, Cic.: via Appia, Flaminia, s. Appius, Flaminius: via Ostiensis, s. Ostiensis unter Ostia. – via triumphalis, s. triumphalis. – via silici strata, Inscr.: vias sternere silice in urbe, glareā extra urbem substruere marginareque, Liv.: in viam se dare, Cic.: viae se committere, Cic.: ex via excedere, Caes.: so auch de via decedere, Suet.: declinare de via ad dexteram, Cic.: viā ire, auf der Straße = auf geradem Wege gehen, -bleiben, Liv.: dare alci viam, Raum geben, Platz machen, Liv.; aber dare alci viam per fundum, einen Weg erlauben, Cic.: viam facere od. pandere od. aperire, Liv. u.a.: viam inire od. ingredi, Cic., od. insistere, Ter.: signat viam, den Weg, die Bahn (die der Pfeil durchlaufen soll), Verg.: viam reperire non posse, keinen Weg (ins Meer), v. einem Flusse, Verg. – inde in collem aperta undique et conspecta ferebat via, Liv.: via in Persidem ferens, Curt. – Sprichw., qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. fr. scen. 321: de via in semitam degredi, Plaut. Cas. 675: totā viā errare, gänzlich irren, Ter. eun. 245. – b) der Weg, die Straße = die Gasse, in der Stadt, transversa, Cic.: sacra, s. sacer. – im Lager, Caes. b.G. 5, 49, 7. – c) der————Gang, α) im Theater, Mart. 5, 14, 8. Tert. de spect. 3. – β) der Gang od. Kanal im Körper, v. der Speiseröhre, Cic.: v. der Luftröhre, Ov. – γ) die Ritze, Spalte, durch die etwas dringt, Verg. georg. 2, 79. – δ) der Streifen an einem Kleide, Tibull. 2, 3, 54. – B) abstr., der Weg = Gang, die Reise, der Marsch, nocturna, der Nachtmarsch, Liv.: inter vias, unterwegs, Komik. u. Corp. inscr. Lat. 3, 2726, I (aber inter viam bloß schlechte Konjektur Cic. ad Att. 4, 3, 5): in via, Ter.: de via languere, von der Reise, Cic.: viam facere, gehen, reisen, Plaut. u. Ov.: rectā viā, geradeswegs, Ter.: dah. rectā, viā, narrare, gerade heraussagen, Ter.: primā viā, beim Beginn des W. = gleich vom Anfang an, Plaut. mil. 253: unam tibi viam et perpetuam esse vellent, wünschten, daß du nie wiederkämest, Cic. – verb., mare et (atque) viae, viae ac mare, See- u. Landreisen, lassus maris et viarum, Hor. carm. 2, 6, 7: odio maris atque viarum, Hor. ep. 1, 11, 6: taedio viarum ac maris, Tac. ann. 2, 14. – II) bildl.: A) im allg.: vitae via, haec vitae via, Cic. Flacc. 105; de lege agr. 1, 27; Sest. 140 u.a. Hor. ep. 1, 17, 16. Sen. de brev. vit. 9, 5. Lact. epit. 67, 12: via vivendi, Cic. de off. 1, 118: rectam vitae viam sequi, ibid.: via ad gloriam, Cic. de off. 2, 12, 43. – de via (vom geraden Wege der Tugend) decedere, Cic.: redire in viam, Ter., in veram viam, Plaut.: viam aperire potentiae, luxuriae, Eingang verschaf-————fen, Vell.: utor viā, ich gehe die Mittelstraße, Cic. – B) insbes.: 1) der Weg = die Gelegenheit, zu etw. zu gelangen, das Mittel, Mittel und Wege, optimarum artium vias tradere, Cic.: habeo certam viam, Cic.: viam fraudis inire, Liv. – 2) der Weg, Gang = die Methode, Regel, Verfahrungsweise, die Art und Weise, via curandi, medendi, Cels.: patrum, Ter.: aliā aggrediemur viā, Ter.: per omnes vias leti, Liv.: utraque (lex) suā viā it, geht seinen eigenen Gang, Sen. – dah. viā, methodisch, regelmäßig, in gehöriger Ordnung, dicere, Cic.: progredi, Cic.: verb. ratione et viā, Cic.: viā quādam et ratione, Cic. – ⇒ Alte Genetivformen: vias, Enn. ann. 441: viai, Enn. ann. 203*. Lucr. 1, 406 u.a.: Dat. Plur. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 206. lin. 50. 56. 69: Abl. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 200, 26: vies, Corp. inscr. Lat. 4, 1410. – vulg. Nbf. veha nach Varro r.r. 1, 2, 14. -
9 Усталый
- fatigatus; defatigatus; fessus; defessus (cultu agrorum arator); lassus (viator; miles; lassus maris et viarum militiaeque);• смертельно усталый - lassus ac moriens;
• быть усталым - defetisci; languere;
-
10 via
ae f. (арх. gen. Enn vias)1) дорога, путьviam munire C (facere, aperire L) — строить (прокладывать) дорогу; но тж.viam facere Pl, O — совершать путь, идти или ехатьv. Appia C — Аппиева дорогаv., quā Assoro itur Hennam C — дорога из Ассора в Геннуmodo quae fuerat, semĭta, facta via est M — то, что недавно было тропинкой, стало дорогойdare alicui viam L — давать дорогу, уступать место кому-л.totā viā errare Ter — совершенно сбиться с пути, перен. жестоко ошибаться2) прямой путьde viā decedere Su (declinare C) — сбиться с (отклониться от) прямого путиv. vitae или vivendi C, H, Sen etc. — жизненный путь или образ жизни3) путь, ход, езда, поездка, движение, путешествиеviae se committere и in viam se dare C — отправиться в путьalicui viam perpetuam esse velle ирон. C — желать кому-л. бесконечного пути, т. е. больше не вернутьсяalicui viam per fundum suum dare C — разрешить кому-л. проход через своё владение4) сухопутье, путешествие сухим путёмv. transversa C — поперечная улица или переулок6) проход, дорожка7) пищеварительный канал, пищевод (viae, quae pertĭnent ad jecur C)v. vocis и v. spirandi O — дыхательный путь, дыхательное горло8) расщелина, щельfinditur cuneis v. V — клиньями раскрывается щель (в дереве)9) полоска, просвет, прошивка10) путь, способ, средство, образ, манера (v. vitae или vivendi C etc.)v. belli L — способ ведения войныeādem viā Ter, Sl — тем же способом, таким же образом11)а) метод (v. medendi CC; optimarum artium C)v. exercitationis C — метод практического упражнения -
11 via
via ae (old viāī, Enn. ap. C.), f [VAG-], a way, highway, road, path, street: Roma, non optimis viis: ire in viā, T.: omnibus viis notis essedarios emittebat, Cs.: via, quā Assoro itur Hennam: viā ire, by the highway, L.: tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia: Via Sacra, H.: castra angustiis viarum contrahit, etc., i. e. of the passages (between the tents), Cs. —Prov.: qui sibi semitam non sapiunt alteri monstrant viam, Enn. ap. C.: totā errare viā, T.— A way, passage, channel, pipe, entrance: omnes eius (sanguinis) viae, i. e. veins: a medio intestino usque ad portas iecoris ductae viae, ducts: Spirandi viae, the windpipe, O.: Finditur in solidum cuneis via, a cleft, V.: harundo Signavit viam flammis, its path, V.—A way, march, journey: in viam se dare: tridui, a three days' journey, Cs.: longitudo viae, L.: Flecte viam velis, V.: lassus maris et viarum, H.: inter vias, on the road, T. —Fig., a way, method, mode, manner, fashion, course: ut rectā viā rem narret, i. e. directly, T.: vitae via conversa, H.: rectam vitae viam sequi: haec una via omnibus ad salutem visa est, L.: gloriae: (di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam.— Abl, by the right way, in the proper manner, correctly, unerringly, properly: in omnibus quae ratione docentur et viā, primum, etc.: ipsus secum eam rem reputavit viā, T.: viā et arte dicere.* * *way, road, street; journey -
12 Путешествие
- iter; via; peregrinatio; vectura;• ему довелось совершить путешествие на Лемнос - evenit iter illi in Lemnum ut esset;
• трёхдневное путешествие - tridui via;
• утомлённый путешествиями по морю и по суше - lassus maris et viarum;